Tin tức
Dinh dưỡng cho người mắc bệnh thận mạn cần lưu ý điều gì?
Th2
Bệnh thận mạn (chronic kidney disease – CKD) là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng ảnh hưởng đến chức năng thận và kéo dài trên 3 tháng. Việc hiểu rõ chế độ dinh dưỡng phù hợp cho người mắc bệnh thận mạn là điều cần thiết để cải thiện chất lượng cuộc sống và hạn chế biến chứng. Bài viết này sẽ đề cập đến những điểm quan trọng trong chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh thận mạn cũng như những lưu ý cần thiết trong việc xây dựng thực đơn ăn uống.
Phân loại giai đoạn bệnh thận mạn theo NKF – KDOQI
Dưới đây là bảng phân loại giai đoạn bệnh thận mạn dựa theo mức lọc cầu thận (GFR):
| Giai đoạn | Mô tả | Mức lọc cầu thận (ml/phút/1.73m² da) |
|---|---|---|
| 1 | Thận tổn thương với mức lọc cầu thận bình thường | ≥ 90 |
| 2 | Thận tổn thương với mức lọc cầu thận nhẹ | 60 – 89 |
| 3 | Mức lọc cầu thận giảm vừa | 30 – 59 |
| 4 | Mức lọc cầu thận giảm nặng | 15 – 29 |
| 5 | Bệnh thận mạn giai đoạn cuối | < 15 |
Bệnh thận mạn
Mục tiêu của chế độ dinh dưỡng trong bệnh thận mạn
Chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng trong việc quản lý bệnh thận mạn. Các mục tiêu chính bao gồm:
- Ngăn chặn sự tiến triển của bệnh và kiểm soát các bệnh nền như tăng huyết áp và đái tháo đường.
- Kiểm soát các biến chứng liên quan như thiếu máu, suy dinh dưỡng và rối loạn chuyển hóa canxi và phospho.
- Đảm bảo cung cấp dinh dưỡng đầy đủ để phòng ngừa suy dinh dưỡng.
Nhu cầu dinh dưỡng cho người mắc bệnh thận mạn
Năng lượng
- Đối với người dưới 60 tuổi: 35 kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
- Đối với người trên 60 tuổi: 30 – 35 kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
- Đối với người chạy thận nhân tạo: 35 kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
- Đối với người lọc màng bụng: 30 – 35 kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
Protein
Sử dụng các nguồn protein có giá trị sinh học cao, với tỷ lệ protein động vật > 50% tổng nhu cầu protein hàng ngày.
- Giai đoạn 1-2: 0.8 – 1g/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
- Giai đoạn 3: 0.6g/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
- Giai đoạn 4:
- Không lọc máu: 0.6g/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
- Chạy thận nhân tạo: 1.2g/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
- Lọc màng bụng: 1.2 – 1.5g/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
- Ghép thận:
- 4 – 6 tuần sau ghép thận: 1.3 – 2g/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
- Sau 6 tuần ghép thận: 1g/kg cân nặng lý tưởng/ngày.
Lipid
Nhu cầu lipid chiếm 20 – 30% tổng năng lượng cần thiết.
Các chất khác
- Lượng chất lỏng tùy thuộc vào tình trạng lâm sàng.
- Natri: Cần tham khảo thêm các nguồn thông tin khác.
- Kali: Nhu cầu khoảng 2000 – 3000mg/ngày, chỉ hạn chế khi kali máu tăng (> 5mmol/l).
- Canxi: 1000 – 1200mg/ngày.
- Phospho: 800 – 1200mg/ngày hoặc 8 – 12mg/kg cân nặng lý tưởng/ngày. Bệnh nhân nên hạn chế thực phẩm chứa nhiều phospho.
- Vitamin D: Cần bổ sung nếu nồng độ vitamin D huyết thanh < 30ng/ml.
- Vitamin K: Thận trọng với thực phẩm giàu vitamin K nếu sử dụng thuốc kháng đông.
Lưu ý khi xây dựng thực đơn cho bệnh nhân bệnh thận mạn
Mẹo hạn chế Kali trong khẩu phần
Thực phẩm giàu Kali
- Không ăn vượt quá nhu cầu protein trong khẩu phần.
- Tránh sử dụng phụ gia thay thế muối chứa Kali.
- Rửa sạch trái cây và rau trước khi tiêu thụ.
Những thực phẩm chứa nhiều Kali cần hạn chế
- Ngũ cốc: Khoai tây, khoai lang, bí đỏ, các loại đậu, ngũ cốc nguyên cám.
- Trái cây: Chuối, dưa lưới, Kiwi, cam, bơ, nho khô.
- Rau: Các loại rau xanh, nấm.
Những thực phẩm chứa ít Kali mà bệnh nhân bệnh thận mạn nên ăn
- Ngũ cốc: Bắp, gạo trắng, bánh mì trắng.
- Trái cây: Táo, berry, nho, bưởi, xoài, đu đủ.
- Rau: Bắp cải, cà rốt, bông cải, cần tây, dưa leo.
Mẹo hạn chế Phospho trong khẩu phần
Thực phẩm giàu Phospho
- Không ăn vượt quá nhu cầu protein trong khẩu phần.
- Đọc kỹ thành phần dinh dưỡng trên bao bì thực phẩm để tránh các loại có bổ sung phospho.
Kết luận
Chế độ dinh dưỡng đúng cách là yếu tố quan trọng giúp bệnh nhân mắc bệnh thận mạn duy trì sức khỏe và ngăn ngừa biến chứng. Bằng cách hiểu rõ nhu cầu dinh dưỡng và thực hiện các lưu ý trong ăn uống, bệnh nhân có thể cải thiện chất lượng cuộc sống một cách rõ rệt. Chúng tôi khuyến khích các bạn theo dõi fashionquelam.vn để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về sức khỏe và dinh dưỡng.
