Loét thực quản: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Loét thực quản là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng đến khả năng ăn uống và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Đây là tình trạng cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn tổng quan về loét thực quản, nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và biện pháp phòng ngừa.

Loét thực quản là gì?

Loét thực quản là tình trạng hình thành các vết loét ở lớp niêm mạc của thực quản – ống dẫn thức ăn từ họng đến dạ dày. Khi bị loét, lớp niêm mạc bị tổn thương và viêm loét, dẫn đến các triệu chứng khó chịu như đau đớn và khó nuốt.

Viêm loét thực quản là tình trạng lớp niêm mạc thực quản bị axit dạ dày tấn công gây loét

Nguyên nhân

Các nguyên nhân phổ biến gây ra loét thực quản bao gồm:

• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Đây là nguyên nhân thường gặp nhất. Khi cơ vòng ở dưới bị yếu hoặc bị giãn, axit dạ dày có thể trào ngược lên thực quản, gây kích thích và làm viêm niêm mạc.
• Nhiễm trùng: Một số loại vi khuẩn, nấm và virus có thể gây nhiễm trùng thực quản, gây ra loét.
• Thuốc: Một số loại thuốc như thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) và bisphosphonate có thể kích thích thực quản và dẫn đến loét nếu sử dụng kéo dài hoặc không đúng cách.
• Chấn thương: Chấn thương ở khu vực thực quản có thể làm tổn thương niêm mạc và gây loét.
• Uống rượu bia và hút thuốc lá: Rượu bia và thuốc lá có thể kích thích thực quản và tăng nguy cơ loét.

Triệu chứng

Các triệu chứng phổ biến của loét thực quản bao gồm:

• Đau khi nuốt: Đau rát hoặc cảm giác khó chịu khi nuốt thức ăn, đặc biệt khi nuốt thực phẩm nóng hoặc cứng.
• Khó nuốt: Cảm giác thức ăn bị mắc kẹt ở cổ họng hoặc thực quản.
• Ợ nóng: Cảm giác nóng rát hoặc chua ở ngực do axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
• Buồn nôn và nôn: Có thể nôn ra máu hoặc thức ăn không tiêu.
• Giảm cân: Do khó khăn trong việc ăn uống.

Có thể bạn quan tâm: Barrett thực quản là gì? Hình ảnh, dấu hiệu và cách điều trị

Loét thực quản có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị kịp thời, loét thực quản có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:

• Chảy máu đường tiêu hóa: Loét có thể gây chảy máu, dẫn đến nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.
• Thủng thực quản: Loét có thể ăn sâu và gây ra thủng, cần phải can thiệp phẫu thuật ngay lập tức.
• Hẹp thực quản: Loét có thể gây hẹp thực quản, làm cho việc nuốt trở nên khó khăn hơn. Trong trường hợp nghiêm trọng, cần phải đặt stent hoặc phẫu thuật để mở rộng thực quản.
• Ung thư thực quản: Nguy cơ mắc ung thư thực quản cao hơn ở những người bị loét thực quản tái phát hoặc loét do trào ngược axit.

Loét thực quản có nguy hiểm không

Ngoài ra, tình trạng này cũng có thể gây ra một số biến chứng sức khỏe khác như:

• Suy dinh dưỡng: Do khó khăn trong việc ăn uống, người bệnh có thể không nhận đủ chất dinh dưỡng.
• Giảm cân: Do ăn uống ít hơn.
• Mất nước: Do nôn mửa hoặc tiêu chảy.

Để tránh các biến chứng nghiêm trọng, quan trọng là phải đi khám bác sĩ ngay nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của loét. Điều trị sớm có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề nghiêm trọng hơn.

Phương pháp chẩn đoán loét thực quản

Chẩn đoán thường dựa vào tiền sử bệnh, triệu chứng, và kết quả các xét nghiệm. Phương pháp chẩn đoán bao gồm:

• Nội soi thực quản (EGD): Sử dụng ống soi có camera để quan sát niêm mạc thực quản và xác định vị trí loét.
• Chụp X-quang thực quản với thuốc cản quang: Bệnh nhân uống dung dịch chứa bari để đánh dấu niêm mạc thực quản, giúp bác sĩ nhìn thấy loét trên phim X-quang.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra nhiễm trùng hoặc vi khuẩn H. pylori, một nguyên nhân thường gặp của loét.

Các xét nghiệm bổ sung có thể bao gồm:

• Chụp CT ngực: Đánh giá biến chứng như thủng hoặc hẹp thực quản.
• Nội soi dạ dày: Kiểm tra tình trạng viêm hoặc loét dạ dày.
• Sinh thiết: Nếu cần, lấy mẫu mô từ loét để kiểm tra xem có dấu hiệu ung thư hay không.

Biện pháp điều trị loét thực quản

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị khác nhau:

1. Sử dụng thuốc

Việc lựa chọn thuốc điều trị loét thực quản phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và tình trạng sức khỏe tổng thể của bạn.

Viêm loét thực quản uống thuốc gì

Nhóm thuốc giảm axit:

• Thuốc kháng axit (antacids): Maalox, Mylanta, Tums,… trung hòa axit dạ dày, giảm ợ nóng, khó tiêu, đau rát.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPIs): Omeprazole, Esomeprazole, Lansoprazole, Pantoprazole,… ức chế bơm proton, giảm sản xuất axit dạ dày, hiệu quả hơn thuốc kháng axit.

Nhóm thuốc khác:

• Kháng sinh (loét do vi khuẩn H. pylori): Kết hợp 2-3 loại theo chỉ định bác sĩ.
• Thuốc chẹn thụ thể H2 (thay thế hoặc kết hợp với PPIs): Ranitidine, Famotidine, Cimetidine,… ức chế sản xuất axit dạ dày.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc: Sucralfate, Misoprostol,… tạo lớp màng bảo vệ niêm mạc thực quản, ngăn ngừa tổn thương do axit dạ dày.

2. Biện pháp hỗ trợ điều trị bệnh tại nhà

Bên cạnh việc sử dụng thuốc điều trị của bác sĩ, người bệnh cũng nên có các biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà bằng cách xây dựng lối sống lành mạnh và thói quen ăn uống hợp lý.

Viêm loét thực quản cách điều trị

Các biện pháp phổ biến bao gồm:

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Chia nhỏ bữa ăn và giữ tư thế thẳng khi ăn để thúc đẩy quá trình nuốt thức ăn. Tăng cường ăn rau xanh, trái cây tươi và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và thực phẩm cay nóng chứa nhiều dầu mỡ.
• Tránh các chất kích thích: Hạn chế đồ uống có carbon và các chất kích thích, vì chúng có thể kích thích viêm loét. Bổ sung đủ nước để làm loãng axit dạ dày.
• Giảm cân (nếu cần): Nếu có thừa cân, thực hiện một chế độ giảm cân khoa học để giảm áp lực lên thực quản.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Giữ cho tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc và luôn tập trung vào sức khỏe toàn diện.
• Luyện tập thể dục đều đặn: Tăng cường sức đề kháng để nâng cao khả năng chống chọi lại bệnh tật.

Phòng ngừa loét thực quản

Để phòng ngừa loét thực quản, quan trọng nhất là duy trì một lối sống lành mạnh và thực hiện các biện pháp sau:

• Chăm sóc dinh dưỡng: Hạn chế thức ăn có thể gây kích thích như thực phẩm cay nóng, chua và mỡ. Tăng cường ăn các loại thực phẩm giàu chất xơ và dễ tiêu hóa.
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng lý tưởng và tránh ăn uống quá nhiều có thể gây tăng áp lực lên thực quản.
• Tránh các tác nhân kích thích: Hạn chế hoặc từ bỏ rượu, thuốc lá, cà phê và các chất kích thích khác.
• Điều chỉnh lối sống: Hạn chế stress và thực hiện các biện pháp giảm stress như thiền, yoga và tập thể dục đều đặn.
• Kiểm soát thuốc: Nếu bạn đang dùng các loại thuốc gây kích thích như thuốc kháng viêm kéo dài, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều lượng hoặc thay thế loại thuốc khác.
• Theo dõi sức khỏe: Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ và thăm bác sĩ nếu có bất kỳ triệu chứng nào gây lo ngại.

Loét thực quản có thể gây đau đớn, khó chịu nhưng có thể điều trị hiệu quả bằng cách thay đổi lối sống và sử dụng thuốc theo chỉ định. Trao đổi với bác sĩ để có được kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp và phòng ngừa hiệu quả nhất.

Có thể bạn quan tâm: Có thắt thực quản – Nguyên nhân và cách điều trị tốt nhất.