Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết bệnh ngứa họng

Ngứa họng là triệu chứng mà hầu như ai cũng đã từng trải qua ít nhất một lần trong đời. Tình trạng này có thể liên quan đến dị ứng hoặc là dấu hiệu sớm của nhiễm trùng. Vì vậy, người bệnh cần nắm rõ một số nguyên nhân để có cách khắc phục phù hợp.

Nguyên nhân dẫn đến ngứa họng và dấu hiệu nhận biết

Dị ứng là nguyên nhân phổ biến nhất có thể dẫn đến ngứa họng. Tuy nhiên, ngứa họng cũng có thể được gây ra bởi nhiều yếu tố và nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết bệnh ngứa họng

1. Viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng có thể là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ngứa họng. Viêm mũi dị ứng xảy ra khi cơ thể phản ứng quá mức với một chất vô hại trong môi trường và giải phóng một hóa chất gọi là Histamine gây ra những phản ứng dị ứng.

Các tác nhân gây viêm mũi dị ứng bao gồm:

• Phấn hoa
• Bụi
• Lông động vật
• Các chất kích thích như khói thuốc lá hoặc khói thải.

2. Dị ứng thuốc

Nhiều người bị dị ứng với một số loại thuốc, phổ biến là Penicillin và các loại kháng sinh khác. Các phản ứng dị ứng có thể nhẹ, trung bình hoặc nặng. Các triệu chứng dị ứng thuốc phổ biến bao gồm ngứa họng xảy ra ngay sau khi dùng một loại thuốc mới.

Dị ứng thuốc có thể dẫn đến ngứa họng

Triệu chứng dị ứng thuốc thường bao gồm:

• Phát ban
• Ngứa da quanh mặt
• Khó thở hoặc nuốt
• Sưng môi, lưỡi và họng
• Ngứa tai
• Buồn nôn và nôn
• Tiêu chảy
• Đau bụng
• Huyết áp giảm.

3. Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc có thể gây ho khan và ngứa họng. Tuy nhiên, đây là phản ứng bình thường của thuốc mà không phải là phản ứng dị ứng. Thông thường, tình trạng ngứa họng xảy ra ngay sau khi sử dụng thuốc và không kèm theo các triệu chứng khác như khi dị ứng thuốc.

Các loại thuốc thường gây ngứa họng bao gồm thuốc điều trị cao huyết áp, thuốc ức chế men gan. Ngoài ngứa họng, thuốc cũng có thể gây ho khan.

4. Dị ứng thực phẩm

Phản ứng dị ứng với thực phẩm xảy ra khi cơ thể phản ứng với một loại thực phẩm. Phản ứng này thường phát triển trong vòng vài phút hoặc vài giờ sau khi tiêu thụ thực phẩm gây dị ứng.

Các phản ứng dị ứng thực phẩm có thể nhẹ như ngứa họng hoặc ngứa miệng. Tuy nhiên, đôi khi các phản ứng dị ứng có thể dẫn đến tình trạng nặng. Các loại thực phẩm thường gây dị ứng bao gồm đậu phộng, hải sản (tôm, cua…), trứng, sữa và lúa mì.

5. Mất nước

Mất nước là khi cơ thể tiêu thụ hết lượng nước cần thiết để duy trì các hoạt động bình thường. Mất nước thường phổ biến ở thời tiết nóng, sau khi tập thể dục hoặc ở những người đang bệnh.

Mất nước có thể gây khô miệng và khiến họng không có đủ nước cần thiết để duy trì độ ẩm. Điều này có thể gây ra cảm giác ngứa ở họng. Một số dấu hiệu nhận biết mất nước khác bao gồm:

• Khát nước
• Khô miệng
• Nước tiểu tối màu hoặc đi tiểu không thường xuyên.

6. Nhiễm khuẩn

Nhiễm khuẩn như viêm họng hoặc viêm Amidan có thể gây ra các triệu chứng phổ biến bao gồm ngứa họng trước khi phát triển thành viêm nhiễm nặng hơn. Ngoài ra, các loại virus cảm lạnh thông thường hoặc virus cúm đều có thể dẫn đến ngứa họng.

Cảm lạnh thông thường, người bệnh có thể gặp một số triệu chứng khác như đau nhức ở họng. Tuy nhiên, nếu một người bị cảm cúm, các cơn đau họng có thể phát triển nghiêm trọng hơn và kèm theo sốt, đau nhức cơ thể và khó chịu ở ngực.

nhiễm khuẩn gây ngứa họng

7. Trào ngược axit dạ dày

Trào ngược dạ dày có thể dẫn đến một số triệu chứng liên quan đến họng. Trào ngược axit là tình trạng axit của dạ dày chảy ngược lên thực quản dẫn đến các triệu chứng như cảm giác ợ nóng, buồn nôn. Một số dấu hiệu nhận biết khác có thể bao gồm:

• Ho khan
• Hen suyễn và viêm phổi tái phát
• Khó thở hoặc đau khi nuốt
• Hôi miệng
• Khó khăn khi nuốt hoặc đau khi nuốt.

8. Tiếp xúc với các chất kích thích

Tiếp xúc với chất kích thích hoặc khi hít phải có thể gây khó chịu ở họng và ho khan. Các chất kích thích thường gặp bao gồm khói thuốc lá, khí thải nhà máy, khói giao thông, Clo hoặc các dung dịch làm sạch khác.

Hít phải các loại chất kích thích hóa học này có thể làm viêm niêm mạc họng và dẫn đến ngứa họng hoặc ho. Ngoài ra, các hoạt động như la hét, nói to, ngái ngủ hoặc quá lạm dụng giọng nói cũng dẫn đến kích thích và gây ngứa họng.

9. Rối loạn họng hoặc ung thư vòm họng

Sự tăng trưởng bất thường ở họng, thanh quản và cổ tạo áp lực lên các đầu dây thần kinh. Điều này có thể dẫn đến một số tín hiệu đến hệ thần kinh trung ương gây kích thích và dẫn đến các triệu chứng như ngứa họng hoặc ho.

ung thư vòm họng gây ngứa họng

Một số dấu hiệu nhận biết khác thường bao gồm:

• Thay đổi giọng nói
• Khó nuốt hoặc đau khi nuốt
• Viêm họng
• Ho liên tục
• Sưng hạch bạch huyết ở cổ
• Khó thở.

Ung thư vòm họng thường đối diện hiếm gặp hơn các loại ung thư khác. Tuy nhiên, tỷ lệ ung thư có thể di chuyển đến các mô họng hoặc tế bào khác gây nguy hiểm đến tính mạng. Do đó, người bệnh nên có biện pháp phòng ngừa phù hợp.

Cách xử lý ngứa họng hiệu quả

Ngứa họng thường là một triệu chứng cấp tính và các biện pháp khắc phục thường phụ thuộc vào các nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, một số biện pháp cải thiện ngứa họng tại nhà có thể mang lại hiệu quả điều trị trong hầu hết các trường hợp. Những biện pháp khắc phục ngứa họng phổ biến bao gồm:

1. Biện pháp cải thiện ngứa họng tại nhà

Các biện pháp khắc phục tại nhà thường không thể điều trị các nguyên nhân bệnh lý. Tuy nhiên, các biện pháp có thể làm dịu cổ họng và giảm ngứa ngay lập tức. Các biện pháp phổ biến bao gồm:

• Uống một ly nước ấm để làm ẩm và dịu cổ họng.
• Súc miệng bằng nước muối ấm. Phương pháp này có thể loại bỏ vi khuẩn, giảm đau và kích ứng ở họng.
• Uống trà thảo mộc kết hợp với mật ong để làm dịu cổ họng. Các loại trà có thành phần như cam thảo, kim ngân hoa, khuynh diệp, hoa cúc,… có thể mang lại hiệu quả chống ngứa rất tốt.
• Uống trà gừng nóng hoặc nước gừng ấm, nước chanh, sữa ấm với bột nghệ mang lại tác dụng làm dịu cổ họng và giảm ngứa.

Ngoài ra, người bệnh cần tránh các tác nhân gây dị ứng, kích thích như không khí ô nhiễm, khói thuốc lá. Hạn chế việc lạm dụng giọng nói hoặc sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà để hỗ trợ cải thiện các triệu chứng.

Điều trị ngứa họng

2. Sử dụng thuốc điều trị

Việc điều trị ngứa họng thường phụ thuộc vào các nguyên nhân cơ bản gây ngứa họng. Các nguyên nhân này cần được thăm khám, chẩn đoán và kê thuốc bởi bác sĩ chuyên khoa. Một số loại thuốc thường được sử dụng để giảm ho hoặc điều trị ngứa họng bao gồm:

• Viên ngậm có chứa thuốc gây tê và chống viêm để làm dịu, giảm đau và ngứa họng.
• Thuốc chống viêm như Ibuprofen thường được dùng để giảm đau và viêm họng. Thuốc kháng Histamine như Diphenhydramine hoặc Cetirizine thường được kê cho các phản ứng dị ứng.
• Corticosteroid đôi khi được dùng để điều trị viêm họng mãn tính. Thuốc có thể làm giảm viêm và phản ứng dị ứng với một số tác nhân gây dị ứng. Tuy nhiên, việc điều trị bằng Corticosteroid chỉ nên được sử dụng trong những trường hợp nghiêm trọng vì thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ.
• Kháng sinh được dùng để điều trị nhiễm khuẩn trong họng.
• Thuốc chống ho hoặc thuốc ức chế ho được chỉ định cho các trường hợp ho khan. Không nên dùng thuốc chống ho cho bệnh nhân ho có đờm. Bởi vì ức chế ho có đờm có thể dẫn đến tích tụ dịch tiết phổi.

Việc sử dụng thuốc điều trị ngứa họng cần được sự đồng ý và hướng dẫn của bác sĩ. Bên cạnh đó, sử dụng thuốc theo liều lượng quy định, không tự ý thêm liều hoặc bớt liều để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Biện pháp phòng ngừa ngứa họng

Ngứa họng các trường hợp ngứa họng thường được cải thiện sau khi người bệnh thay đổi một số thói quen sống như:

• Ngừng hút thuốc
• Uống nhiều nước
• Hạn chế sử dụng Caffeine, rượu hoặc các loại thức uống kích thích khác
• Rửa tay thường xuyên trong mùa lạnh và mùa bệnh cảm cúm.
• Người dễ bị dị ứng nên tránh tiếp xúc với phấn hoa, không khí ô nhiễm, lông thú cưng,…

Khi nào ngứa họng cần gặp bác sĩ?

Mặc dù ngứa họng thường không nguy hiểm và thường có thể tự cải thiện tại nhà. Tuy nhiên, đôi khi ngứa họng có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý khác. Do đó, hãy đến bệnh viện nếu ngứa họng kéo dài hơn 10 ngày hoặc trở nặng kèm theo các triệu chứng như:

• Khó thở
• Thở khò khè
• Phát ban
• Sưng mặt
• Đau họng nghiêm trọng
• Sốt
• Khó nuốt hoặc nuốt đau.

Ngứa họng có thể là dấu hiệu dị ứng hoặc một số bệnh lý khác. Do đó, nếu tình trạng ngứa họng trở nên nghiêm trọng, người bệnh nên đến bệnh viện để được kiểm tra và điều trị phù hợp. Trao đổi với bác sĩ nếu có thắc mắc hoăc bất cứ câu hỏi nào liên quan.