Vô sinh thứ phát: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Vô sinh thứ phát là một trong những vấn đề sức khỏe sinh sản phổ biến, ảnh hưởng đến hơn 50% các cặp vợ chồng ở Việt Nam. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản mà còn tác động đến tâm lý và mối quan hệ tình cảm của cặp đôi. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về vô sinh thứ phát, những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, cách chẩn đoán và phương pháp điều trị hiệu quả.

Vô sinh thứ phát là gì?

Vô sinh thứ phát là tình trạng mà một cặp vợ chồng đã từng mang thai ít nhất một lần nhưng sau đó không thể thụ thai lại trong thời gian tối thiểu một năm mà không sử dụng biện pháp tránh thai. Tình trạng này có thể xảy ra ở cả nam và nữ, và thường có các yếu tố ảnh hưởng khác nhau đến khả năng sinh sản.

Vô sinh thứ phát
Vô sinh thứ phát chiếm hơn 50% các trường hợp vô sinh ở Việt Nam.

Nguyên nhân gây vô sinh thứ phát

1. Nguyên nhân ở nữ giới

• Rối loạn rụng trứng: Có thể do hội chứng buồng trứng đa năng, suy giảm chức năng buồng trứng theo tuổi tác hoặc rối loạn nội tiết tố.
• Tắc nghẽn ống dẫn trứng: Viêm nhiễm vùng chậu, tắc ống dẫn trứng hay dính buồng trứng gây cản trở việc mang thai.
• U xơ tử cung: Sự xuất hiện của u xơ trong tử cung có thể ảnh hưởng đến quá trình thụ thai.
• Suy giảm chức năng buồng trứng: Chất lượng trứng giảm theo độ tuổi là nguyên nhân phổ biến dẫn đến vô sinh thứ phát.

2. Nguyên nhân ở nam giới

• Rối loạn chức năng tinh trùng: Số lượng, chất lượng hoặc khả năng di chuyển của tinh trùng có thể bị ảnh hưởng.
• Tắc nghẽn ống dẫn tinh: Do viêm nhiễm hoặc chấn thương tại ống dẫn tinh dẫn đến vô sinh.
• Rối loạn nội tiết tố: Cảm giác stress hay căng thẳng cũng có thể ảnh hưởng đến hormone sinh sản.

3. Nguyên nhân chung

• Môi trường sống ô nhiễm: Sống trong môi trường ô nhiễm hoặc tiếp xúc với hóa chất độc hại có thể tác động xấu đến sức khỏe sinh sản.
• Căng thẳng, stress: Tình trạng căng thẳng kéo dài ảnh hưởng đến hormone sinh sản và khả năng thụ thai.
• Chế độ ăn uống không hợp lý: Dinh dưỡng kém có thể dẫn đến thiếu hụt vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe sinh sản.

Vô sinh thứ phát có chữa được không
Tình trạng vô sinh thứ phát cần được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.

Chẩn đoán vô sinh thứ phát

Để chẩn đoán vô sinh thứ phát, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tình trạng sức khỏe sinh sản của cả hai vợ chồng qua các bước sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử sinh sản, các bệnh lý, phẫu thuật từng có và thói quen sinh hoạt của cặp vợ chồng.
• Xét nghiệm cho nữ giới:
  • Xét nghiệm hormone: Đánh giá chức năng buồng trứng và tuyến giáp.
  • Siêu âm vùng chậu: Kiểm tra buồng trứng, tử cung và ống dẫn trứng.
  • Thăm dò ống dẫn trứng: Để xác định tình trạng tắc nghẽn.
• Xét nghiệm cho nam giới:
  • Xét nghiệm tinh dịch đồ: Đánh giá số lượng và chất lượng tinh trùng.
  • Xét nghiệm hormone: Đánh giá chức năng điều hòa hormone sinh sản.
  • Siêu âm bìu: Kiểm tra các bất thường ở tinh hoàn.

Điều trị vô sinh thứ phát như thế nào?

Tùy thuộc vào nguyên nhân, bác sĩ sẽ có các biện pháp điều trị khác nhau như:

1. Điều trị nội khoa

• Đối với nữ giới:
  • Sử dụng thuốc kích thích rụng trứng: Giúp điều hòa và cải thiện khả năng sinh sản.
  • Thuốc kháng sinh: Chữa các bệnh nhiễm khuẩn đã gây ra vấn đề về sinh sản.
• Đối với nam giới:
  • Sử dụng hormone: Bác sĩ có thể chỉ định các loại hormone để cải thiện chức năng sinh sản.

2. Hỗ trợ sinh sản

Nếu điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện các phương pháp hỗ trợ sinh sản như:

• Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI): Tiến hành bơm tinh trùng trực tiếp vào buồng tử cung của người phụ nữ.
• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Thụ tinh trứng và tinh trùng bên ngoài cơ thể và đưa phôi vào tử cung.
• Chọc hút tinh trùng: Lấy tinh trùng trực tiếp từ tinh hoàn trong trường hợp tinh trùng yếu hoặc không có.

3. Phẫu thuật

Nếu nguyên nhân do các vấn đề cấu trúc như u nang buồng trứng hay tắc ống dẫn trứng, có thể cần phẫu thuật để khắc phục.

Biện pháp phòng ngừa vô sinh thứ phát

Một số biện pháp có thể giúp ngăn ngừa vô sinh thứ phát như:

• Mang thai trước tuổi 35: Độ tuổi dưới 35 giúp tăng tỷ lệ thành công trong việc mang thai.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Cần có chế độ ăn uống cân bằng và tập luyện đều đặn.
• Tránh các vấn đề cản trở sinh sản: Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại và thuốc lá, đảm bảo vệ sinh trong quan hệ tình dục.
• Khám sức khỏe định kỳ: Theo dõi sức khỏe sinh sản để sớm phát hiện các vấn đề có thể dẫn đến vô sinh.

Vô sinh thứ phát không chỉ là một vấn đề sức khỏe mà còn là một cuộc hành trình đầy khó khăn cho các cặp vợ chồng. Nếu không thể mang thai tự nhiên sau 12 tháng, các cặp tình nên đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị phù hợp.

Mọi thắc mắc về vô sinh thứ phát và các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản, bạn có thể tìm hiểu thêm tại dakhoamientrung.vn.